Charakterystyka i pochodzenie: Jałowiec jest wiecznie zielonym krzewem iglastym, osiągają­cym wysokość od 50 cm do kilku metrów. Rośnie prawie w całej Europie na suchych zboczach, pastwiskach, w widnych lasach iglastych, zwłaszcza sosnowych, oraz na ich obrzeżach. W Czechosłowacji jałowiec jest rośliną prawnie chronioną.

Nazwa łacińska: Juniperus communis L.

Opis: Szarozielone, dość twarde, kłujące igły jałowca skupione są po trzy w okółkach. Jałowiec jest rośliną dwupienną, tzn. kwiaty męskie, zebrane w krótkie kotki, występują na krzewach męskich, kwiaty żeńskie natomiast są niepozorne, zielonkawe i pojawiają się na krzewach żeńskich. Owoce jałowca – szyszkojagody (Fructus juniperi), barwy od niebieskoczarnej do brązowoczarnej, osiągają wielkość grochu. Dojrzewają dopiero w drugim lub trzecim roku, a więc na krzewach żeńskich obok owoców dojrzałych znajdują się również owoce niedojrzałe: drobne i zielone.

Zbiór: Szyszkojagody jałowca zbiera się w rękawicach albo strąca na płachtę lub do worka, następnie odrzuca się owoce niedojrzałe oraz igły, gałązki i inne zanieczyszczenia. Przebrane owoce suszy się w miejscu cienistym i przewiewnym. Przechowuje się je w workach, a w warunkach domowych – w zamkniętym pojemniku.

Zawartość: Szyszkojagody zawierają do 2 % olejku lotnego, cukier inwertowany, gorzką juniperynę, żywice, gorycze, garbniki, różne kwasy, witaminę C i inne składniki.

Działanie: W przeszłości jałowiec był popularnym lekiem w przypadku chorób dróg moczowych i żołądka. Działa moczopędnie i napotnie, pobudza wytwarzanie soków trawiennych. Na Słowacji przypisuje mu się działanie lecznicze w przypadku chorób żołądka, woreczka żółciowego, reumatyzmu i kaszlu. Działa też dezynfekująco, zapobiega biegunkom i wzdęciom.

Zastosowanie: Przyprawę stanowią suszone szyszkojagody o korzennym, lekko balsamicznym zapachu, przywodzącym na myśl zapach lasów i łąk. Ich smak jest korzenny, żywiczny, gorzkawo-słodkawy. Szyszkojagód używa się do produkcji wódki jałowcówki i ginu. Są też składnikiem wielu mieszanek przyprawowych. Służą głównie do przyprawiania dziczyzny; stosuje się je też do przyrządzania innych potraw mięsnych, zwłaszcza z baraniny i wieprzowiny, oraz do przyprawiania ciemnych sosów (zawsze kilka jagód). Smakosze wysoko cenią smak kapusty kiszonej przyprawionej kilkoma jagodami jałowca. Jałowcem można też przyprawiać kapustę włoską i czerwoną oraz buraki.