Charakterystyka i pochodzenie: Marzanka wonna jest rośliną wieloletnią, osiągającą wysokość 30-40 cm. Rośnie w skupiskach w zacienionych lasach liściastych, zwłaszcza bukowych.

Nazwa łacińska: Asperula odorata L.

Opis: Z pełzającego kłącza wyrastają proste, czworokątne łodygi z liśćmi ułożonymi w pozornych okółkach. Liście są podłużne, ostro zakończone, o gładkich brzegach. Kwiaty drobne, pachnące, skupione są w baldachy. Kwitnie od kwietnia do lipca. Owocem jest rozłupnia.

Uprawa: Marzankę łatwo można uprawiać w ogródku. Rozmnaża się ją z nasion lub przez podział starszych roślin jesienią. Zbiera się ziele (Herba asperulae, Herba matrisilvae) podczas kwitnienia, następnie suszy w miejscu zacienionym, często przewracając.

Zawartość: Ziele zawiera garbniki, gorycze, tłuszcze, witaminę C, asperulozyd, trochę olejku lotnego i kumarynę, która nadaje mu przyjemny aromat, szczególnie wyraźny podczas suszenia.

Działanie: Marzanka wonna jest rośliną leczniczą. Ma niezbyt silne działanie moczopędne. W medycynie ludowej stosuje się ją w chorobach wątroby oraz jako środek uspokajający i nasenny. W leczeniu najważniejszą rolę odgrywa kumaryna, której duże dawki mogą powodować silne zatrucie, a nawet śmierć.

Zastosowanie: Marzanka ma przyjemny i intensywny zapach oraz gorzkawy smak. Używana jest do aromatyzowania owoców i tytoniu. Kilka gałązek włożonych do szafy nadaje przyjemny zapach bieliźnie. W przemyśle używana jest do produkcji likierów ziołowych oraz aromatyzowa­nia jednej z polskich wódek. Marzanką można przyprawiać budynie, kompoty, słodycze i lody. Nigdy jednak nie dodaje się drobno posiekanych liści marzanki, jak to bywa w przypadku innych roślin, ale lekko przewiędnięte ulistnione pędy wkłada się do potraw na krótko i wyjmuje. Marzanką wonną można aromatyzować sałatki owocowe, słodkie zupy i lemoniady. Przygotowuje się z niej również kruszon, zwany też majowym (Maytrank): 2 – 3 świeże, ulistnione łodygi zalewa się 11 białego wina i pozostawia na 3 godziny, następnie przecedza, dolewa szampana i podaje z lodem. Marzanki należy używać z umiarem, gdyż duże dawki mogą spowodować zatrucie, u kobiet ciężarnych mogą być przyczyną poronienia.