Charakterystyka i pochodzenie: Melisa lekarska jest wieloletnią rośliną miododajną, osiągają­cą wysokość 30-80 cm. Pochodzi ze wschodnich rejonów śródziemnomorskich, do Europy dostała się za pośrednictwem Arabów, starożytnych Greków i Rzymian, jako przyprawa i lek. Początkowo była uprawiana w ogrodach klasztornych, a dziś można ją spotkać na polach i w ogrodach; nadaje się też do uprawy na balkonie.

Nazwa łacińska: Melissa officinalis L.

Opis: Silnie rozgałęziona łodyga jest obficie ulistniona. Liście, ułożone naprzeciwległe, są jajowate, grubo karbowano-ząbkowane. Bladoniebieskie lub żółtawe kwiaty zebrane są w nibyokółki w pachwinach liści.

Uprawa: Melisa lubi ciepłe, nasłonecznione miejsca i dobrą ziemię. Rozmnaża się ją z nasion wysiewanych wiosną wprost do gruntu lub przez podział starszych roślin. Kwitnie w lipcu i sierpniu. Liście można zbierać przez cały okres wegetacji. Najbardziej wartościowe są liście zebrane w czasie kwitnienia. Mają one silny, odświeżający, lekko cytrynowy aromat i dlatego potocznie nazywa się tę roślinę melisą cytrynową. Liście (Folium melissae) mogą być używane w stanie świeżym lub suszone. Suszy się je szybko w miejscu cienistym i przewiewnym.

Zawartość: Liście melisy zawierają 0,2 % olejku lotnego, którego głównymi składnikami są citronelal, geraniol, citral, linalol. Zawierają też garbniki, gorycze i żywice.

Działanie: Melisa zapobiega wzdęciom, działa wzmacniająco i uspokajająco, pobudza apetyt. Często stosuje się ją przeciw przeziębieniom. Herbatka z melisy wzmacnia żołądek i działa wiatropędnie. W medycynie ludowej jest znana jako środek uspokajający.

Zastosowanie: Z melisy sporządza się herbatki lecznicze, aromatyzuje się nią leki i pozyskuje bardzo cenny olejek lotny (Oleum melissae). Melisa ma również zastosowanie w produkcji likierów i perfum. Jako przyprawa stosowana jest ze względu na aromatyczny, odświeżający zapach i smak. Świeżymi liśćmi przyprawia się sałatki, soki, warzywa i różne zupy. Nadaje specyficznego smaku potrawom z ryb i drobiu. Melisę dodaje się pod sam koniec gotowania do cielęciny, wieprzowiny, baraniny, dziczyzny, potraw z mleka i jaj, do zup owocowych, kartoflanki i grochówki. Melisa jest również doskonałym dodatkiem do grzybów i twarożków ziołowych.